Báo cáo seminar chuyên môn “Sự hình thành nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc (1955-1975)”

Vào hồi 09h00’ ngày 10/10/2025, PGS.TS. Phạm Văn Lực đã trình bày báo cáo khoa học với tựa đề “Sự hình thành nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc (1955-1975)”. Seminar diễn ra dưới hình thức trực tuyến và đã nhận được sự quan tâm của đông đảo giảng viên trong Khoa.

Trong báo cáo, PGS.TS. Phạm Văn Lực đã trình bày các nội dung của seminar theo bốn nội dung chính:

Khái quát về Khu Tự trị Tây Bắc (1955-1975): Sự thành lập, đổi tên, địa giới hành chính và thời gian tồn tại.

Chủ trương của Đảng - Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc xây dựng nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc (1955-1975): Tình hình kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo dục, y tế và chủ trương xây dựng nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc sau khi thành lập.

Thành tựu của nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc (1955-1975): Xây dựng được đội ngũ giáo viên hùng hậu, tâm huyết với nghề, xây dựng được hệ thống trường lớp đồng bộ, đã hình thành được cơ quan quản lý giáo dục từ tỉnh đến các châu (huyện) và đến tận các thôn (bản).

Nhận xét và rút ra bài học kinh nghiệm từ thực tế quá trình xây dựng nền giáo dục cách mạng ở Khu Tự trị Tây Bắc.

Bài báo cáo của PGS.TS. Phạm Văn Lực đã nhận được rất nhiều câu hỏi, trao đổi thảo luận sôi nổi của các giảng viên, cán bộ trong Khoa.

TS. Trần Thị Thu Hà chia sẻ: Báo cáo hay, thú vị, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc. Mong muốn tác giả chia sẻ rõ hơn vì sao Đảng và Chính phủ lại chọn Tây Bắc làm khu tự trị đầu tiên có chính sách phát triển giáo dục riêng? Sự phát triển giáo dục cách mạng ở Tây Bắc với khu vực khác (như Việt Bắc hoặc Tây Nguyên) trong cùng giai đoạn như thế nào? Đội ngũ giáo viên khắc phục khó khăn như thế nào?

PGS.TS. Phạm Văn Lực chia sẻ Đảng và Chính phủ chọn Tây Bắc làm khu tự trị đầu tiên có chính sách phát triển giáo dục riêng để giải quyết tình trạng mù chữ, thất học và ý nghĩa chính trị sâu sắc, tạo ra sự công bằng, bình đẳng giữa các dân tộc. Thời Pháp thuộc ở đây đã hình thành xứ Thái tự trị, người Thái có nhiều ưu ái đặc biệt. Khu vực Tây Bắc giao thông khó khăn, nền giáo dục hình thành muộn hơn, thành tựu giáo dục khiêm tốn hơn so với Việt Bắc. Giáo viên cắm bản rất khó khăn vì bất đồng về ngôn ngữ, họ phải học tiếng Thái để giao tiếp.

TS. Nguyễn Kim Dung muốn tác giả làm rõ Đảng - Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh có chủ trương gì về dạy tiếng Thái, tiếng H’Mông cổ không? Đảng - Chính phủ xây dựng nền giáo dục, văn hóa gặp khó khăn gì, có xung đột gì với người Thái ở đây không?

PGS.TS. Phạm Văn Lực chia sẻ dân tộc Thái và Mông có chữ viết riêng, dạy trong phạm vi rất hẹp, dạy 1 bộ phận rất ít trẻ em, mục đích phục vụ cúng lễ, tâm linh, ma chay. Từ năm 1960, chủ trương cải tiến chữ viết, dạy để bảo tồn văn hóa, dịch sách viết bằng chữ Thái, chữ Mông cổ. Khu vực Tây Bắc có nhiều nét văn hóa đặc thù, không chịu ảnh hưởng Nho giáo và chữ Hán, người Pháp muốn xây dựng Xứ Thái tự trị, người Thái được thống trị các dân tộc khác, có quân đội, lập pháp riêng, không chỉ ở Việt Nam mà còn mở rộng ra Lào. Xây dựng giáo dục cách mạng nơi đây gặp rất nhiều khó khăn (điều kiện tự nhiên, giao thông, dân cư thưa thớt, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, kinh tế-xã hội nhiều khó khăn và có vấp phải sự phản kháng của người Thái, họ không cho con em học chữ quốc ngữ.

TS. Ninh Thị Hạnh muốn tác giả làm rõ nguyên nhân thành công nền giáo dục ở Khu Tự trị Tây Bắc.

PGS.TS. Phạm Văn Lực chia sẻ trong các nhân tố Đảng - Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đội ngũ giáo viên, nhân dân Khu Tự trị Tây Bắc đều có vai trò rất quan trọng, tác giả đánh giá rất cao đội ngũ giáo viên, kiên trì, khơi dậy truyền thống hiếu học.

Seminar kết thúc lúc 11h00, ngày 10 tháng 10 năm 2025.

Trợ lý Khoa học

Một số hình ảnh của seminar:

---

---