Seminar chuyên môn “Quá trình xác lập đường biên giới tiếp giáp giữa Tây Bắc (Việt Nam) với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) từ thế kỷ XV đến cuối thế kỷ XIX”

Vào hồi 15h30 ngày 26 tháng 10 năm 2022, Khoa Lịch sử đã nghe báo cáo Quá trình xác lập đường biên giới tiếp giáp giữa Tây Bắc (Việt Nam) với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) từ thế kỷ XV đến cuối thế kỷ XIX của PGS.TS Phạm Văn Lực. Seminar diễn ra dưới hình thức trực tuyến và đã nhận được sự quan tâm của đông đảo giảng viên và sinh viên trong Khoa.

Trong báo cáo này, tác giả trước hết giới thiệu khái quát về Tây Bắc với những điều chỉnh và thay đổi tên gọi, địa giới hành chính các tỉnh khu vực Tây Bắc (Việt Nam).

Tiếp đến tác giả tập trung báo cáo quá trình xác lập đường biên giới tiếp giáp giữa Tây Bắc (Việt Nam) với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) qua các giai đoạn là: Biên giới Tây Bắc từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XIX, Biên giới Tây Bắc theo Công ước Pháp - Thanh 1887, Biên giới Tây Bắc sau Công ước Pháp - Thanh 20/6/1887.

Cuối cùng, tác giả đưa ra một số nhận định và gợi mở sau: (1) Quá trình xác lập đường biên giới giữa Tây Bắc (Việt Nam) – Vân Nam (Trung Quốc) là cả một quá trình và diễn ra gay go phức tạp (từ thế kỷ XV đến Công ước Pháp Thanh 1887,1895 tương đối ổn định); (2) Vấn đề đặt ra là người Pháp có công như thế nào trong việc xác lập đường đường biên giới Việt – Trung nói chung, phần tiếp giáp giữa Tây Bắc (Việt Nam) - Vân Nam (Trung Quốc) nói riêng; (3) Cho đến nay, vấn đề này được đề cập qua các tài liệu và công trình công bố như thế nào?

Bài báo cáo đã nhận được sự quan tâm của các giảng viên và sinh viên trong Khoa. Trước tiên, sinh viên Lê Quang Sơn băn khoăn Công ước 1887 Pháp cố ý cắt đất cho nhà Thanh với mục đích gì? Tiếp đến, TS. Ninh Thị Hạnh đánh giá bài báo cáo rất chi tiết, nhiều nội dung rất mới, và có ba câu hỏi: việc cắt đất vùng này, vùng kia trên sở sở (dân cư, văn hóa…) nào?; Các cá nhân như Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh liệu có ảnh hưởng hay vai trò lớn đến thế không nếu không dựa trên một cộng đồng/tổ chức? Sau ông, có phong trào hay trào lưu về vấn đề biên giới không? TS. Trần Thị Thu Hà đặt câu hỏi: Việc xác lập đường biên giới luôn biến động, làm rõ vì sao biến động phức tạp như vậy ở vùng Tây Bắc? Thế kỷ XVIII, nhà Thanh lấy dễ dàng các vùng đất và xác lập cho Trung Quốc, nhà Nguyễn có phản ứng gì không? Công ước Pháp-Thanh 1895 biến cương vực Việt Nam thành món hàng đổi chác, tác giả có nhận định riêng như thế nào? Có theo nguyên tắc nào không? Ý đồ của Pháp, Thanh như thế nào? TS. Cao Thị Vân hỏi về Tài liệu tiếng Thái, tiếng Pháp thuộc dạng tư liệu nào (gốc hay thứ cấp)? Và Trước công ước 1887 có văn bản, công ước nào để xác định lãnh thổ nước ta?

Seminar kết thúc vào 17h22, ngày 26 tháng 10 năm 2022.

 

TS Cao Thị Vân - Trợ lý Khoa học

---

---